Հետևյալ անկյուններից ո՞րն է

• Սուր-A
• Ուղիղ-D
• Բութ-C
• Փռված- M

Խնդիրներ

1. Քանի՞ աստիճան է ուղիղ անկյունը։ Իսկ փռվա՞ծ անկյունը։

Գծեք ուղիղ և փռված անյուններ։

Ուղիղ անկյունը 90   փռվա՞ծ  անկյունը  180

2․       Քանի՞ աստիճան է քառակուսու անկյուններից յուրաքանչյուրը և   նրանց                  գումարը:

Քառակուսու անկյունը  90   նրանց  գումարը  4×90=360

3․  Եթե եռանկյան երկու անկյունների գումարը 120 աստիճան է, ինչքա՞ ն   կլինի երրորդ անկյունը:

180-120=60

4․ Ուղղանկյունանիստի չափումներն են 4 սմ, 8 սմ և 10 սմ: Հաշվեք մակերևույթի մակերեսը և ծավալը:

S=2(4×8+4×10+8×10)=2x(32+40+80)=304(սմ)

V=4x8x10=320 սմ

5. Կատարե՛ք մնացորդով բաժանում

• 875 : 36 = 24(11մն)
• 9225 : 24= 384(9մն)

6. ABC եռանկյան կողմերն են 3սմ 5մմ, 2սմ 8մմ, 5սմ։ Հաշվեք

եռանկյան պարագիծը։

p=3 սմ  5 մմ+2 սմ  8 մմ+5 սմ = 10 սմ 13 մմ=11 սմ 3 մմ

7. Ամանորյա դիմակահանդեսին մասնակցում են 85 սովորող։ Հայտնի է, որ աղջիկները  5-ով շատ են տղաներից։ Քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա են մասնակցում դիմակահանդեսին։

 

40 տղա 45 աղջիկ:

 

8. Ձմեռ պապը 10  նվերը  պատրաստում է  2 ժամում, քանի ժամում նա կպատրաստի այդպիսի 30 նվեր։

 

• ժամում

 

9. Հայկը Ամանորի համար  գնել է կարմիր, դեղին և սպիտակ փուչիկներ։ Կարմիր ու  դեղին  փուչիկները 20  հատ են, դեղին ու սպիտակ փուչիկները՝ 13 հատ, իսկ կարմիր  ու սպիտակ փուչիկները՝ 17 հատ։ Քանի՞ կարմիր փուչիկ ունի Հայկը։

 

13

Մեսրոպ Մաշտոցը  հայ գրերի ստեղծողն է,+ առաջին թարգմանիչը,- առաջին ուսուցիչն ու հայալեզու դպրոցի հիմնադիրը,+ ծնվել է պատմական Հայաստանի Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղում։+ Մաշտոցի ծննդյան տարին ընդունված է հ ամարել 362 թ.։+ Վախճանվել է 440 թ. փետրվարի 17-ին:+ Մեսրոպի ծնողների մասին գիտենք միայն այնքանը, որ հոր անունը Վարդան է։- Մեսրոպը իր ժամանակի համար լավ կրթություն է ստացել հայրենի գավառում` Տարոնում, որից հետո գնացել է Վաղարշապատ մայրաքաղաքը, և պաշտոնավարել Խոսրով Գ-ի արքունիքում՝ որպես զինվորական գրագիր:+ Նա իմացել է հունարեն, ասորերեն և պարսկերեն, որոնցով հայկական արքունիքում վարում էին գրագրությունները։+ Թե քանի տարի է Մեսրոպը պաշտոնավարել արքունիքում` հայտնի չէ, բայց հայտնի է, որ նրան արքունիքում սիրել ու համակրել են։-

Ապա Մեսրոպը թողել է ծառայությունը, ընդունել հոգևոր կոչում և իրեն նվիրել ճգնավորության, իր կյանքն անցկացնում էր մենակեցության մեջ, մարդկանցից հեռու, քարանձավներում։-
Այնուհետև, առնելով իր աշակերտներին, նա մեկնում է Գողթնի կողմերը, որտեղ դեռևս ամուր պահպանվում էին հեթանոսական կրոնն ու սովորույթները։-

Մաշտոցը մտահոգված էր ամբողջ հայ ժողովրդի ճակատագրով։+ Բանն այն է, որ հայ ժողովրդի վիճակը Մեսրոպի գործունեության տարիներին չափազանց ծանր էր:- Երկիրը բաժանված էր երկու մեծ տերությունների` հռոմեական և պարսկական պետությունների միջև։- Ձուլման վտանգը սպառնում էր երկու հատվածներում էլ:+
Եվ  Մեսրոպը մտածում  է հայկական գրեր ստեղծելու մասին։+

Իր մտադրությունն իրականացնելու նպատակով Մեսրոպը վերադառնում է մայրաքաղաք՝ Վաղարշապատ, և դիմում Սահակ Պարթև կաթողիկոսին։- Պարզվում է, որ Սահակն էլ նույն մտատանջությունների մեջ է, ուստի ընդունում է Մեսրոպի առաջարկը, ապա երկուսով դիմում են Վռամշապուհ արքային, ու ստանալով նրա համաձայնությունը՝ անցնում գործի։-

Վերցնելով մի խումբ երիտասարդների, Մեսրոպը դիմեց դեպի այն ժամանակվա ուսումնական ու գիտական մեծագույն կենտրոններ՝ Եդեսիա, Ամիդ, Սամոսատ:- Զանազան գրքեր կարդալով նա ուսումնասիրեց տարբեր լեզուների այբուբենները, ծանոթացավ դրանց կառուցվածքին, տառերի ձևերին, գրության սկզբունքներին, որոնց իմացումն անհրաժեշտ էր հայկական գրեր ստեղծելու համար։- Եվ այս բոլորից հետո ձեռնամուխ եղավ հայոց գրերի ստեղծմանը։+ Ծանոթ լինելով արդեն բազմաթիվ այբուբենների, Մեսրոպը 405-406 թվականին կազմեց հայերենի այբուբենը` ստեղծելով միանգամայն յուրահատուկ տառեր` հետևելով գրության լավագույն սկզբունքներին։-

Մեսսրոպ Մաշտոցի ստեղծած այբուբենն ուներ 36 տառ,այն սկսվում էր ա-ով և ավարտվում ք-ով:+ Ավելի ուշ՝ 12-րդ դարում, ավելացան օ և ֆ տառերը:+Մաշտոցն անթերի որոշել է հայերենի բառակազմիչ հնչյունների իրական համակարգը՝ առաջնորդվելով մեկ հնչյունին՝ մեկ տառ սկզբունքով, դասավորել տառերը հունական այբուբենի հերթականությամբ, յուրաքանչյուր տառի տվել անուն (այբ, բեն, գիմ…), թվային արժեք (Ա = 1, Ժ = 10, Ճ = 100, Ռ = 1000…), սահմանել գրության՝ ձախից աջ ուղղությունը:-

Մեսրոպ Մաշտոցի կենսագիրն է եղել նրա աշակերտ Կորյունը:-

Հայոց տառերը քանդակվել են խաչքարերի տեսքով և տեղադրվել Օշական գյուղում, որտեղ թաղված է Մեսրոպ Մաշտոցը:-

• Դուրս գրիր անծանոթ բառերը, բառարանի օգնությամբ բացատրիր։

 

ափ – բուռ

պատգամ — առաջարկություն, պահանջ

հրապուրում – Հրապուրել

պատգամավոր – ներկայացուցիչ

խուրջին – Ուսին կամ գրաստի վրա գցելու՝ բրդից գործված երկաչքանի տոպրակ՝ պայուսակ

 

• Պատմությունը սովորիր դերերով ընթերցել և պատմել։
• Ինքդ կազմիր հարցեր ստեղծագործության վերաբերյալ՝ յուրաքանչյուր հատվածի վերաբերյալ 3-5 առաջադրանք։

 

Ժամանակին  ի՞նչ  քաղաք  է  եղել։

 

Ի՞նչու  էին  ըմբոստացել  ժողովուրդը։

 

Ի՞նչու  համար  պատգամավորները  գնացին  թագավորի  մոտ։

 

Ի՞նչպես  թաքցրեցին  քսակը։

 

Ո՞վ  գողացավ  ոսկին։

 

Ի՞նչպես  ստուգեց  թագավորը  նրանց  խելքը։

1․Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի´ր՝ ուշադրություն դարձնելով դրանց սկզբնատառերի գրությանը:

Հասարակ

Ա. Հայր, տղամարդ, տղա, ուսուցիչ, վարիչ, վարչապետ, անգլիացի, պարսիկ, կին, տատ, իտալուհի, բժշկուհի,քար, վարդ, երկաթ, առյուծ, արջ:

Հատուկ

Բ. Նաիրա, Արմեն Տիգրանյան, Տիգրան Մեծ, Չալանկ, Մարան, Աֆրիկա (մայր ցամաք), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ (պետություն), Սևան, Արաքս, Նիագարա (ջրվեժ):

2. Նախորդ վարժության մեջ տրված ո՞ր գոյականներն են հասարակ և որո՞նք՝ հատուկ: Պատասխանդ պատճառաբանիր:

Տղամարդը տղան ուսուցիչը վարիչը։

Հատուկ  անունները  գրվում  են  մեծատառով։

3. Բացատրի´ր, թե -ցի ածանցով կազմված բառերը ո՞ր դեպքում են մեծատառով գրվում:

Մովսես Խորենացին գիր է առել մեր նախնիների մասին պատմող առասպելներն ու դարերի միջով հասցրել մեզ: Գայլ Վահանը Ղազար Փարպեցու ամենասիրելի հերոսն է: Առակներն ընտրված էին Վարդան Այգեկցու «Աղվեսագրքից»: Գրիգոր Նարեկացու մասին մի ավանդույթ պատմում է, թե նա ինչպես է կյանք տվել ու թռցրել եփած աղավնիներին: Անանիա Շիրակացին էլ յոթերորդ դարում է քննել տիեզերքը:

Երբ, որ հատուկ անունների ածանց  են  կազմում։

4. Կետերի փոխարեն պահանջվող մեծատառը կամ փոքրատառը գրի´ր:

Նրա պապը սասունցի էր ու շատ էր պատմում սասունցիների մասին; Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին: էպոսի վերջին հերոսը փոքր Մհերն է: Գրքի հերոսը մի փոքր տղա է: «Սասունցի Դավիթ» էպոսում հիշատակվում է .ղնձե քաղաքը: Գտածը պղնձե մատանի էր: Կիրակոս Գանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է պղնձահանք կոչվող վանքը: Ես վստահ եմ, որ Գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը: Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդեր. դա մի իսկական գանձասար էր: Պետրոս Առաջինը հովանավորում էր գիտությունն ու արվեստը: Պետրոսն Առաջինը հասավ կայանին: Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը:

Словосочетания

1. Составьте словосочетания, учитывая смысловую разницу близких по значению слов. С некоторыми из полученных словосочетаний составьте и запишите предложения.
   Образец: враждебный, вражеский (отношение, разведчик) –
   враждебное отношение, вражеский разведчик.

1. Дружеский, дружественный (помощь, государство).

Дружеский помощь, дружественный государство.

1. Завидный, завистливый (сосед, здоровье).

Завидный здоровье, завистливый сосед

1. Искусный, искусственный (работа, бриллиант).

Искусный работа, искусственный бриллиант

1. Обсудить, осудить (проблема, преступник).

Обсудить проблему, осудить преступника

6.Ближний, близкий (друг, деревня).

Ближний деревня, близкий друг
7.Каменный, каменистый (забор, берег).

Каменный забор, каменистый берег
8.Дождевой, дождливый (капля, осень).

Дождевой капля, дождливый осень

2. Спишите, вставляя подходящее по смыслу слово.

1. Враждебный – вражеский.
   Маленькому отряду удалось прорвать вражеский оборону. Путешественники не были готовы к враждебный приёму местных жителей.
2. Виновный – виноватый.
   Мальчишка смотрел на всех испуганным и виновным взглядом. Суд признал обвиняемого виноватым в совершении преступления.
3. Соседский – соседний.
   В соседним доме жил известный писатель. Каждое утро мы с соседским мальчиком уходили в лес.
4. Одеть – надеть.
   Бабушка одела девочку в тёплую шубу и вместе с ней вышла на прогулку. Незнакомец торопливо шляпу и выбежал из ресторана.

 

3. Составьте словосочетания по данному образцу.
   Образец: медленный, медлительный (подъём, человек, речь, уче ница,
   те чение) – медленный подъём, медлитель ный человек, мед —
   ленная речь, медлительная ученица, медленное тече ние.

1. Очевидный, ясный (объяснение, вопрос, небо, ошибка).

Очевидный вопрос очевидная ошибка ясное объяснение ясное небо

1. Коричневый, карий (платье, глаза, краска, материя).

Коричневое платье Коричневая краска  Коричневая материя карие глаза

1. Толстый, полный (тетрадь, женщина, палка).

Толстая палка полная женщина толтая тетрадь

1. Заграничный, иностранный (гости, паспорт, языки, писатели).

Заграничный паспорт иностранные  гости  иностранные языки иностранные писатели

1. Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

հանդ-դաշտ

 շնկշնկան-Շնկշնկացող

1. Նկարագրի՛ր եղնիկին:

Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր, խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:

1. Պատմվածքը համառոտ պատմի՛ր:
2. Դո՛ւրս գրիր պատմվածքի ամենահուզիչ հատվածը:թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, 
3. Ո՞րն է այս պատմվածքի հիմնական իմաստը:

Եղնիկը  ուզում  էր ազատության  մեջ   ապրել:

 

1. Դո՛ւրս գրիր աշունը պատկերող հատվածը:

Սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում: Պարզ լսվում էր, որ այնտեղ, անտառում, դարավոր կաղնիներն ու վայրի ընկուզենիները ճակատում էին հողմի դեմ` աղմկում և գոռում: Եվ քամին բերում էր անընդհատ անտառի այդ լիակուրծք խշշոցն ու մռունչը։

1. Հաշվեք  12 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

12x12x12=1728

12×12=144

1. Հաշվեք  14 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

14x14x14=2744

14×14=196

1. Հաշվեք  19 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

19x19x19=6859

19×19=361

1. Հաշվեք  15 մմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

15x15x15=3375

15×15=225

1. Հաշվեք  4 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

4x4x4=64

4×4=16

1. Հաշվեք  21 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

21x21x21=9261

21×21=441

1. Հաշվեք  11 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

11x11x11=1331

11×11=121

1. Հաշվեք  14 մմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

14x14x14=2744

14×14=196

1. Հաշվեք  21 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։

21x21x21=9261

21×21=441

1. Հաշվեք  1 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսըq:

1x1x1=1

1×1=1

Վաղուց  շատ  վաղուց  մի  ընտանիք  էր  ապրում, որը  ուներ  մի  ծառա  ում  անունը  Սիմոն  էր։ Համ  ինքն  էր  գոհ  համ  էլ  տանեցիները  իրենից։ Մի  օր  Սիմոնը  որոշեց  թողնել  ու  գնալ  իր  գեղը։ Երբ  նա  այդ  մասին  ասաց  խանումին  նա  զարմացավ   և  անհանգաստացավ։ Խանումն  ուզում  էր  իմանալ  թե  որն  է  պատճառը,  որ  Սիմոնը  ուզում  էր  գնալ։ Սիմոնը խանումին ասաց որ շատ է հոգնել իր անունը լսելուց։  Ամեն օր  Սիմոն, սամավարը քցե, սամավարը քցում եմ, կրակը փչում եմ, մեկ էլ  Սիմո՛ն, աղայի կոշիկները արի տար, շուտ սրբիր՝ բեր, վազում եմ, կոշիկները տանում, սրբում եմ շտապով, հանկարծ՝ Սիմո՛ն վազե ֆայտոն բեր, օրիորդը տեղ է գընում, շո՛ւտ, շո՛ւտ։ Վազում եմ ֆայտոն բերելու՝ սամավարը թողնելով իր բախտին, կոշիկները սրբելը կիսատ, ֆայտոնը բերում եմ։ Սամավարը եփել, ջուրը թափվել Է. նորից անունս. Օրը հազար անգամ անունս լսում եմ.

— Սիմո՛ն, արի,Սիմո՛ն, գնա,Սիմո՛ն, տար,Սիմո՛ն, բեր,Սիմո՛ն, վազե,Սիմո՛ն, թռիր,Սիմո՛ն, Սիմո՛ն,էլի

Սիմո՛ն, Սիմո՛ն․․․ երազիս մեջ էլ եմ լսում, քունս հարամ է անում։Տունը մարդ չեղած ժամանակ էլ պատերը ձեն են տալիս.

-Սիմո՛ն, Սիմո՛ն։

Անունս ինձ թշնամի է դառել, աչքիս գրողն է դառել. Ասում է ուզում եմ գնալ որ ականջս հանգստանա ու խոսք է տալիս որ նորից հետ կգա։

Խոսրովի անտառ պետական ​​արգելոցը Բնության Հատուկ Պահպանվող Տարածք է Հայաստանի Արարատի մարզում: Արգելոցը աշխարհի ամենահին պահպանվող տարածքներից մեկն է, որն ունի շուրջ 1700 տարվա պատմություն: Այն հիմնադրվել է 4-րդ դարում (334-338) Հայաստանի թագավոր Խոսրով Կոտակի հրամանով, ով իր անունն է տվել անտառին:  Ծառայել է արքայական որսի, ռազմական վարժությունների և զվարճանքի համար։

Այս տարածքը դարձել է պետական ​​արգելոց 1958-ի սեպտեմբերին և ընդգրկում է շուրջ 23213.5 հա: Խոսրովի պետական ​​արգելոցը, իր բազմաթիվ առանձնահատկությունների շնորհիվ, եզակի է ոչ միայն Հայաստանում, այլև ամբողջ Կովկասի էկոհամակարգում:

Գիտակցելով արգելոցի կարևորությունը ՝ 2013 թվականի օգոստոսի 26-ին «Խոսրովի անտառ» պետական ​​արգելոց ՊՈԱԿ-ին շնորհվել է պահպանվող տարածքների եվրոպական դիպլոմ:

Տարածաշրջանում արգելոցն առանձնահատուկ է իր բուսական աշխարհի տեսակային կազմի հարստությամբ և տեսակների մեծ խտությամբ: Հայաստանի 1%-ը կազմող արգելոցի տարածքում աճում է բույսերի 1849 տեսակներ ։

Բույսերից 80 տեսակ գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում:Արգելոցի տարածքում աճող բուսատեսակներից 24 էնդեմիկ են:

Արգելոցում հանդիպում են 283 տեսակ ողնաշարավոր կենդանիներ, որից

Թռչուններ — 192 տեսակ

Կաթնասուններ — 44 տեսակ

Սողուններ — 33 տեսակ

Ձկներ — 9

Երկկենցաղներ — 5 տեսակ:

Ողնաշարավոր կենդանիներից 58 տեսակ  գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում, իսկ 51 տեսակ Բնության Պահպանության Միջազգային Միության Կարմիր ցուցակում: