1․ Բացատրեք «Հայրենիք» հասկացությունը։”

Հայրենիքն ազգի կամ էթնոսի բնօրրանն է,որտեղ այն ձևավորվել է իր լեզվով , մշակույթով  , կենցաղով , հասարակական  և պետական կառուցվածքով  , արարել և հաջորդ սերունդներին է ժառանգել քաղաքակրթական արժեքներ:

2. Որն է հայերի հայրենիքը:

Պատմաշխարհագրական այն տարածքն, որտեղ կազմավորվել և իր պատմական ուղին է անցել հայ ժողովուրդը , կոչվել է հայք կամ հայաստան:

3. Նկարագրեք Հայկական լեռնաշխարհի դիրքն ու սահմանները:

Հայկական լեռնաշխարհը գտնվում է փոքր Ասիայի և Իրանի բարձրավանդակների միչև: Այն ընդարձակ երկիր է շուրջ 400հազար KM տարածքով Ծովի մակերևույթից ունի 1500-1800 մետր միջին բարձրության: Իր բարձր դիրքի համար կոչվել է նաև Լեռնային կղզի:

4. Օտարները ինչպես են կոչել հայաստանը:

Օտարները Հայաստանը կոչել են Արմենիա , ՈՒրարտու իսկ վրացիները ` Սոմխեթի:

5.Ներկայացրեք Հայկական լեռնաշխարհի բնական սահմանները և ցույց տվեք քարտեզի վրա:

Հայկական լեռնաշխարհը հյուսիսարևմուտքից եզերվում է Պոնտական , հյուսիսից ` փոքր Կովկասի , հարավից Հայկական Տավրոսի լեռնաշղթաներով : Արևելքից Հայկական լեռնաշխարհի սահմանները տարածվել են մինչև ՈՒրմիա լճի մոտակայքը :

1․Թվարկե՛ք և նկարագրե՛ք Հայկական լեռնաշխարհի խոշոր լճերը։

Հայկական լեռնաշխարհի խոշոր լճերն են Սևանը  , Վանը և Որմիան:

Սևանա լիճը (Գեղամա կամ Գեղարքունյաց ծով) ունի քաղցրահամ ջուր և ձկնառատ է (Իշխան , կարմրախայտ , գեղարքունի) : Լիճն ունեցել է մեկ կղզի, որը ջրի մակարդակի իջեցումից հետո վերածվել է թերակղզու : Վանա լիճն ունի (Բզնունյաց ծով) 4կղզի , որոնցից նշանավոր է Աղթամարը : Լճի աղի ջրերում բազմանում է միայն տառեխ ձուկը : Որմիա լիճը (կապուտան) գտնվում է Հայկական լեռմաշխարհի և Իրանի ասրահարթի միջև : Լճի աղի ջրերում ձուկ և ջրային այլ կենդանիներ ու բուսեր չկան:

2․Պարզե՛ք, թե ձեր մարզում ինչ գետեր, լճեր, լեռներ, դաշտեր կան և ուսումնասիրե՛ք։

Երևանի խոշոր գետը Հրազդանն է`Գետառ,Ջրվեժ,Ողջաբերդ, Մուշաղբյուր վտակներով: Երևանում կառուցվել են Երևանյան լճի , << Հաղթանակ>> զբոսայգու  և այլ արհեստական ջրամբարներ:
3․Ո՞րն է հայոց մայր գետը։

Մայր Արաքսն է (Երասխ) : Այն ընդունելով Հրազդան,Ախուրյան,քասախ և մի շարք այլ վտակներ միանում է Կուր գետին և թափվում կասպից ծով:
4․Ներկայացրե՛ք հայկական բնաշխարհի բուսական և կենդանական աշխարհը։

Հայկական լեռնաշխարհում մեծ տարածում ունի պտուղների,խաղողի և հացահատիկի մշակությունը: Անտառները համեմատաբար քիչ են: Արհեստական անտառներից նշանավոր է Խոսրովի անտառը: Բազմազան է Հայկական լեռնաշխարհի կենդանական աշխարհը: Զարգացած է եղել մեղվապահությունը և ձիաբուծությունը:
5․Ի՞նչ բնապաշարներով է հարուստ Հայկական լեռնաշխարհը։

Հայկական լեռնաշխարհը հարուստ է պղնձի,երկաթի,ոսկու և արծաթի հանքավայրերով , հանքային բուժիչ ջրերով  (Ջերմուկ , Արզնի) , աղահանքերով (կողբ,նախիջևան), շինանյութերի մեծ պաշարներով (տուֆ,բազազտ,մարմար):

591. Համեմատե՛ք թվերը.

բ) (7 · 0) · (–9) և –2 = 0 > -2

դ) 8 և 37 · (0 · 20) = 8 > 0

 

592. Գտե՛ք արտադրյալը.

բ) (–8) · (–4) · 3= +96
դ) (–15) · 17 · (–2)= +510
զ) 8 · (–1) · 0= 0

593. Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն

բ) 10 ։ (–5) = 2

դ) (– 45) ։ 15 = –3

զ) (–80) ։ (–16) = –5

 

602. Ինչի՞ է հավասար ամենամեծ բացասական ամբողջ թվի և ամենափոքր դրական ամբողջ թվի տարբերությունը։

-1 — 1 = -1 + (-1) = -2

603. Հաշվե՛ք.

բ) |5 – * – 8|, եթե աստղանիշի փոխարեն գրվի –9 թիվը

|5 — (-9) — 8| = |+ 6| = 6:

1․ Նշե՛ք միջին քարի դարի մեզոլիթի թվագրությունը։

Միջին քարի դարը տևել է շուրջ 2 հազար տարի (Ք.ա. XII-X հազ):

2․ Ի՞նչ գիտեք Շանիդար հնավայրի մասին։?

Շանիդարը մեզոլիթի կարևոր հուշարձան է: Այն երկրագնդի վաղ հողագործական և վաղ անասնապահական առաջին հնավայրերից է :

3․Բացատրե՛ք նեոլիթյան <<հեղափոխության >> էությունը։

Նեոլիթում հողագործության և անասնապահության զարգացումով կատարվեց մարդկային հասարակության առաջին մեծ հեղափոխությունը

4․Պատմե՛ք <<Ոսկե եռանկյունւ>> մասին։

Աղձնիքի և Հայոց միջագետքի տարածքը հնագետները անվանում են Ոսկե եռանկյունի Այստեղից է սկսբնավորվել այսօրվա համաշխարային քաղաքակրթությունը:

5․Ներկայացրե՛ք պղնձի-քարի դարի բնորոշ գծերը։ Էնեոլիթյան ի՞նչ հուշարձաններ կարող եք թվարկել։

 

Պղնզի-քարի դարում մարդիկ սովորեցին ձուլել մետաղը զարգացան հողագործությունը , անասնապահությունը և արհեստները : Հայկական լեռնաշխարհում էնեոլիթյան հուշարձաններից նշանավոր են Առատաշենը և Թեղուտը Արարատյան դաշտում և Արենին վայոց ձորում:

563. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) (35 – 17) – 20=-2

դ) (29 – 64) + 23=-12

է) (–39 –21) + 11=-49

բ) (–43 – 14) – 32=-89

ե) (–30 – 21) + 56=5

ը) (16 – 33) – 50=-67

գ) (–74 + 27) – 15=-62

զ) (81 – 45) – 60=-24

թ) (–18 + 6) – 39=-51

 

565. Թվերից հանե՛ք 11.

18-11=7

9-11=-2

0-11=-11

–3-11=-14

–1-11=-12

2-11=-9

5-11=-6

–4-11=-15

 

566. Թվերից հանե՛ք –11.

–3-(-11)=8

–25-(-11)=-14

0-(-11)=11

–1-(-11)=10

4-(-11)=15

7-(-11)=18

–12-(-11)=-1

–7-(-11)=4

 

568. Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.

ա) 8 – 3 և 3 – 8

8-3>3-8

 

գ) –25 – (–3) և –3 – (–25)

-25-(-3)<-3-(-25)

 

բ) (–7) – 4 և 4 – (–7)

(-7)-4<4-(-7)

 

դ) 6 – (–2) և (–2) – 6

6-(-2)>(-2)-6

 

578. Հաշվե՛ք մարմինների ծավալները (տե՛ս նկ. 66)։

10x6x6=360

4x6x6=144

360-144 =216 սմ

4x2x3:2=12 սմ

 

Պատ`․Ա) 216սմ, Բ) 12սմ։

 

579. ABCD քառանկյան մեջ տարված է BD անկյունագիծը (տե՛ս նկ. 67)։ Ստացված ABD և BDC եռանկյուններից յուրաքանչյուրի անկյունների գումարը 180 o է։ Որքա՞ն է ABCD քառանկյան անկյունների գումարը։

180+180=360
Պատ.՝ 360°:

 

581. 12 մ երկարություն, 10 մ լայնություն և 5 մ բարձրություն ունեցող մարագը 3/4-ով լցրել են փայտով։ Քանի՞ անգամ են գնացել` փայտ բերելու, եթե ամեն անգամ փայտը բերվել է 2 բեռնատարներով` յուրաքանչյուրում 15 մ3 փայտ։

12x10x5=600
600:4×3=450
15×2=30
450:30=15
Պատ`․ 15:

 

582. Գնել են պարտերի և օթյակի 12-ական տոմսեր։ Բոլոր տոմսերի համար վճարել են 36000 դրամ։ Ի՞նչ արժե պարտերի տոմսը, եթե այն օթյակի տոմսից 1000 դրամով թանկ է։

36000-12000=24000

24000:2=12000

12000:12=1000

1000×2=2000

Փորձի՛ր ներկայացնել ստեղծագործության գաղափարը:

ստեղծագործության գաղափարն է, որ մարդիկ չփչացնեն և չաղտոտեն բնությունը։

1. Լրացրու բաց թողնված բառը
   Երկրի վրա կյանքը պայմանավորված է արեգակից։

 

1. Էներգիայի ի՞նչ տեսակներ են ձեզ հայտնի:

1. Ջերմային էներգիա
2. Էլեկտրական էներգիա
3. Միջուկային էներգիա
4. Քիմիական էներգիա
5. Ճառագայթային էներգիա

 

1. Ի՞նչպես են կենդաները և բույսերը ստանում օրգանական նյութեր:

կանաչ բույսերը և բակտերիաների մի մասը ստեղծում են օրգանական նյութեր, իսկ մյուս կենդանի օրգանիզմները սնվում են այդ պատրաստի նյութերով:

 

 

1. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը:

ավյունով—հոգեկան եռանդ ոգևորություն, խանդ

2. Մեկնաբանի՛ր այս տողը. Խոսեն, որ երբևէ չէր իմացել սիրո նշանակությունը, կարծում էր, թե դա կյանքի սովորականձև է։

Քանի, որ Խոսեն չուներ ծնողներ, նա երբեք չէր զգացել սեր և քնքշանք։ Դրա համար սերը կյանքի սովորականձև է։

559. Կատարե՛ք հաշվումները` հանումը փոխարինելով գումարումով.

բ) –11 – 9= -20

դ) 8 – 2= 6

զ) –16 – 7= -23

 

560. Կատարե՛ք հանում.

բ) –48–(–25)=-23

դ) –17 – (–34)=-17

զ) –52 – (–2)=-50

ը) 82 – (–3)=80

 

573. Գտե՛ք գումարը.

բ) 8 + 14 + (–21) + (–36) + (–1)=-18

դ) (–33) + 25 + (–40) + (–25) + 80=-36

 

576. Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք այն բոլոր կետերը, որոնց համապատասխանող թվերի բացարձակ արժեքները`

ա) փոքր են 1-ից=0

գ) մեծ են 0-ից և փոքր են 6-ից=0,1,2,3,4

բ) փոքր են 5-ից, -12345

դ) մեծ են 8-ից և փոքր են 12-ից9 10 11

1. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր: Բառերի մեջ այդ արմատների գրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

 

 

Օրինակ՝

բըրդ-բրդբրդել:

Մըրթ, կըրթ, սըրթ կըռ, մըռ, բըռ:

Մըրթ—մրթմրթալ

կըրթ—կրթկթալ

սըրթ կըռ—սրսրթալ  կռկռալ

մըռ—մռմռալ

բըռ— բռբռդել

2.     Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

 

Մարգարտահատիկները տարբեր մեծության են լինում: Աշխարհում ամենամեծը լոնդոնյան թանգարանի մեծահռչակ ութսունհինգ գրամանոց մարգարիտն է:

Համպարը թանկարժեք նյութ է, որը գործածվում է լավագույն օծանելիքների արտադրության մեջ: Դա սևավուն, քարանման նյութ է, որը միայն կաշալոտի աղիներում է լինում: Դա մեծ մասամբ հանում են տեգահար կաշալոտի աղիներից, բայց երբեմն ծովափին էլ կարող են գտնել:

 

Մարգարտահատիկները — Մարգարգարիտե հատիկները

Ամենամեծը – ամենից մեծը

Լոնդոնյան – լոնդոնում գտնվող

Գրամանոց – գրամ ունեցող

Թանկարժեք – թանկ արժեքով

Սևավուն – սև գույնի

Քարանման – քարի նման

Տեգահար – տեգով խփված

Ծովափին – ծովի ափին